“Dinî Literatür ve Mirası” Uluslararası Sempozyumu, IRCICA ile Endonezya Din İşleri Bakanlığı ve Malang’daki Maulana Malik İbrahim Devlet İslam Üniversitesi’nin işbirliğinde 30 Kasım-2 Aralık 2021 tarihlerinde düzenlendi. “Küresel Meseleler Karşısında Dinî Kültürel Literatür ve Mirası” temalı sempozyum Malang’da, fizikî ve çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. Endonezya Din İşleri Bakanlığı bu sempozyuma katılımını, Bakanlığın Araştırma-Geliştirme ve Eğitim Ajansı’na bağlı Literatür, Dinî Değerler ve Faaliyet Yönetimi Araştırma-Geliştirme Merkezi aracılığıyla yaptı.
Mevlana Malik İbrahim Devlet İslam Üniversitesi Rektörü Prof. M. Zainuddin selamlama konuşmasında katılımcılara sempozyuma gösterdikleri ilgi için teşekkür etti ve sempozyumun tüm dünya için faydalı olması dileğini ifade etti.
IRCICA Genel Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç açılış konuşmasında, dinî literatürün ve bunun kültür mirasının geçmişte ve günümüzde tüm toplumlar için taşıdığı önemi vurguladı. Dinî literatürün toplumlar için, tarihlerindeki iyi ve kötü tüm dönemlerde ihtiyaç duydukları manevî ve entelektüel bir sığınak oluşturduğuna işaret etti. Dinî literatürün aynı zamanda millî ve milletlerarası seviyelerde toplumlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesinde de önemli bir rol oynadığını söyledi. Genel Direktör tüm bu sebeplerle, dinî literatürün mirasının ve gelişme sürecinin daima bilimin ilgisini çektiğini ve konunun IRCICA’nın görev alanı içinde de yer aldığını belirtti. Prof. Kılıç IRCICA’nın dinî literatürün incelenmesi ve tanıtılması alanındaki çalışmalarından örnekler verdi; bunlar arasında Kur’an-ı Kerim’in elyazması nüshaları ve dünya dillerindeki tercümeleri hakkındaki incelemeleri, IRCICA’nın üye ülkelerindeki tarihî elyazması koleksiyonlarının sayısallaştırılması ve korunması faaliyetlerini ve büyük İslam âlimlerinin eserlerinin edisyonlarını saydı.
Din İşleri Bakanlığı’na bağlı Araştırma-Geliştirme ve Eğitim Ajansı Başkanı Prof. Achmad Gunaryo açılış konuşmasında, “Covid-19 pandemisinin küresel ölçekte yarattığı yıkımlar karşısında dinî kültürel miras konusuna değinimler– özellikle benzer problemlere eski yaklaşımlarla ilgili olarak – ivme kazandı.” Prof. Gunaryo Ajansının bu sempozyumun temasıyla ilgili projelerine örnek olarak dinî kaynaklara atıflarla afetlerin etkilerinin hafifletilmesi, dinî eğitimde kullanılacak kitapların seçimi ve Heritage dergisinin yayınlanması gibi çalışmaları saydı. Bu sempozyumun sürdürülebilir bir işbirliğine başlangıç oluşturacağını belirterek “Dinî bilgiler ve kültür konusundaki çalışmalarıyla tebarüz eden IRCICA ile işbirliği yaptığımız için şanslıyız. IRCICA’daki arkadaşlarla beraber çalışıp yayınlar yapacağımızdan dolayı memnunuz“ dedi.
Endonezya Din İşleri Bakanı Yaqut Cholil Qoumas adına konuşma yapan Bakanlık uzmanı Mahmud Syaltout, Bakanlık, Üniversite ve IRCICA arasındaki üç taraflı işbirliğinin araştırma ve yayın boyutunun önemini vurguladı. Bu işbirliğinin daha da gelişmesini ümit ettiğini söyledi. Küresel ısınma ve çevrenin tahrip edilmesi problemleri karşısındaki insanlığın bu problemlerin öçözümü için manevî değerler ve dinî inançlardan yardım alabileceğini anlattı. Syaltout, “Din yalnız bir gaye değil, büyük bir ilham kaynağı da olmalıdır. … Dünya işlerinin üzerinde yer almalıdır. Dine saygı göstermenin bir yolu ondan, başkalarına saygı yolunda yararlanmaktır. Dolayısıyla ne kadar dindar olursak, insanlıkla o kadar dayanışma içinde oluruz” dedi.
Literatür, Dinî Değerler ve Faaliyet Yönetimi Araştırma-Geliştirme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Arskal Salim ise konuşmasında, IRCICA ile işbirliğinden memnuniyet duyduklarını belirterek bu sempozyumun hem akademik işbirliği, hem de bilgi ve tecrübe alışverişi için bir fırsat olduğuna işaret etti. Sempozyum teması üzerinde açıklamalar yaptı ve dinî literatürün küresel problemler karşısındaki önemini ve faydasını anlattı.
Sempozyumda aşağıdaki konulara göre düzenlenmiş paralel oturumlarda toplam 88 bildiri sunuldu:İslam dünyasında dinî literatür ve sözlü gelenekler: araştırma ve eğitim; Dinî literatür mirası: koruma, geliştirme ve sayısallaştırma;İslam tarihinde salgınlar ve afetler: tecrübeler, incelemeler, alınan dersler;Afet sonrası iyileşme süreçlerinde kültür mirasının yönetimi ve korunması;Küresel meselelerle mücadelede geleneksel bilgi ve tedaviler;Dinler arası uyumu geliştirmede kültürel ve dinî miras;Dinî literatür ve köktencilikler meselesi.
Sempozyuma A.B.D., Hollanda, Nijerya, Özbekistan, Sudan ve Türkiye’den katılım çevrimiçi, Endonezya’dan katılım ise fizikî ve çevrimiçi olarak sağlandı. Sempozyumun geniş bir konu kapsamıyla düzenlenmesi sayesinde yazılı, sözlü ve diğer dinî ve geleneksel bilgi kaynaklarının farklı kültürel ve coğrafî bağlamlardaki uygulamalarına dair incelemelerin sunulması sağlanmış oldu. Bildiriler sempozyumu düzenleyen kurumlar tarafından kitap ve dergilerde yayınlanacak.