IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Halit Eren, İslam Ülkeleri Kültür Bakanlarının “Krizler (COVID-19) karşısında kültür faaliyetlerinin sürdürülebilirliği” konulu Olağanüstü Videokonferansta bir konuşma yaparak kültürün krizden en fazla etkilenen sektörlerden biri olduğunu ama aynı zamanda sayısız faaliyet, temas ve kültürel alışverişin uzaktan yapılmasına imkan vermesinden dolayı bu dönemde daha da fazla önem kazandığını belirtti. 17 Haziran 2020’de toplanan konferansa 50 ülke bakanları ve 22 uluslararası kuruluş katıldı. Konferansın ev sahipliğini İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) uzmanlık kuruluşlarından İslam Dünyası Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı ICESCO ve başkanlığını Birleşik Arap Emirlikleri Kültür ve Bilgiyi Geliştirme Bakanı Bn. Noura Al Kaabi yaptı.
İİT Genel Sekreteri Dr. Yousef Al-Othaimeen konuşmasında COVID-19’un kültür sahasındaki etkilerine değindi. “İİT ülkeleri pandemiyi durdurmak için tedbirler almaya başlaığından beri kültür sektörü olumsuz etkilenmiştir” dedi. ICESCO Genel Direktörü Dr. Salim M. Al Malik ise çeşitli alanlarda görülen küresel değişimler karşısında İslam ülkelerinin kültürel ilerlemelerini müreffeh bir geleceğe ve güvenli toplumlar yaratmaya yöneltmeleri gerektiğini vurguladı. Kültür Bakanları ve toplantıya katılan uluslararası ve bölgesel kuruluşların başkan ve temsilcileri geleceğin toplumlarında kültürün konumunu karşılaşabileceği problemlere karşı koyabilecek şekilde iyileştirmeyi, dijital kültürü desteklemeyi ve geliştirmeyi ve kültür mirasının önemin hakkında farkındalığı arttırmayı kararlaştırdılar.
Prof. Dr. Halit Eren konuşmasında, İİT üye ülkeleri arasında işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan uluslararası bir kuruluş olarak IRCICA’nın salgının üye ülkelerde ve tüm dünyada akademik, eğitim, sanat ve diğer sektörlerdeki etkilerini yakından izlediğini anlattı. IRCICA’nın İslam tarihi ve kültür mirası alanlarındaki araştırma projelerini, akademik konferanslarını ve yayınlarını, İslam klasik sanatları ve elsanatları üzerine eğitim programlarını ve uluslararası yarışmalarını devam ettirdiğini, bu arada kendi çalışma alanları içinden salgınla ilgili meselelerde yararlı olabilecek konuları ve tarihî tecrübeleri salgın döneminde ön plana çıkardığını belirtti.
IRCICA Genel Direktörü IRCICA’nın salgın dönemindeki faaliyetlerinden örnekler saydı. “Krizin etkilerini anlamak ve onlarla baş etmek bakımından güncel önem taşıyan konularda videokonferans dizileri başlattık. Son dönemdeki bu faaliyetlerimizden bazıları, “İslam dünyasında şehircilik tarihi ve pandemi sonrası dönem için tahminler” konulu webinar (16 Haziran) ve “Tarihte dönüm noktaları ve pandeminin etkileri” konulu webinar (20 Mayıs). 20 Urban History of the Islamic World and Prospects for the Post-Pandemic Era” (16 June), and the webinar on “Turning points of history and effects of the pandemic” (20 May). Aynı zamanda, Özbekistan Hükümeti’nin düzenlediği “Buhara’nın İslam medeniyetindeki rolü ve katkıları” konulu webinarda (28 Mayıs) düzenleyicilerden biri olmaktan memnuniyet duyduk.” dedi.
Prof. Dr. Eren salgının, mahiyeti gereği Internet üzerinden yürütülemeyecek olan birçok kültür sektörünü sekteye uğrattığını, ama aynı zamanda, kültür alanında Internet üzerinden yapılabilecek sayısız faaliyet bulunduğunun ortaya çıktığını anlattı. IRCICA’nın bu dönemdeki amaçları arasında şunları saydı:
- IRCICA sanat eserleri, performanslar, abideler, müzeler ve kütüphanelerle doğrudan teması gerektiren kültür faaliyetlerinin salgın sırasında ve sonrasında sürdürülebilir şekilde geliştirilmesi imkanlarını araştırmaktadır;
- IRCICA yaklaşık 40 yıldan beri düzenlediği kültür ve mimari mirası konusundaki eğitim programlarının kapsadığı saha çalışmalarının yanına uzaktan yürütülebilir şekilde tasarlanmış oturumları eklemek için çalışmalar yapmaktadır;
- Ziyaretlerin ortadan kalkması veya kısıtlanması sebebiyle ihmale, zarara ve soyguna maruz kalma riski artan kültür ve mimari mirası eserlerinin korunması için alınabilecek ek tedbirler geliştirmeye çalışmaktadır.
IRCICA Genel Direktörü Prof. Eren, İslam dünyasının değişik bölgelerindeki elyazmaları koleksiyonlarının korunmasına ve kayda geçirilmesine yönelik projelerinin devam ettiğini, şimdiki durumda Kırgızistan, Mali, Özbekistan ve Tacikistan ile işbirliği içinde çalışmalar sürdürüldüğünü belirtti. Merkezin Kudüs ve Filistin ile ilgili arşiv belgeleri üzerindeki çalışmalarının devam ettiğini, bugüne kadar 40 cilt incelemenin yayınlandığını anlattı. IRCICA’nın Dijital Kütüphanesinin 24 saat hizmeti sürdürdüğünü, muhtevasında elyazması ve basılmış kitapların ve görsel-işitsel malzemenin bulunduğunu söyledi. Bu kütüphanenin koleksiyonların muhtevasına göre Kur’an-ı Kerim, hat sanatı, haritalar, yıllıklar, süreli yayınlar, ve tarihî fotoğraflar gibi başlıklar altında düzenlendiğini anlattı. Dijital kütüphanede bulunan malzeme arasında İslam dünyası tarihiyle ilgili olarak saray takvimleri, gazavatnameler, fetihnameler, ruznameler, salnameler, belli başlı gazete ve mecmuaların tam koleksiyonları ile 70 bin tarihî fotoğrafı havi arşivlerin bulunduğunu açıkladı.
Prof. Dr. Eren konuşmasının sonunda ICESCO’nun kültür alanındaki inisiyatiflerini, özellikle “ICESCO Dijital Evi” ve “Uzaktan Kültür” projelerini ve sanatta yaratıcılığı destekleyici ödüllerini övdü. Prof. Eren İİT üye ülkelerinin kültür kuruluşlarına, yetkililerine ve bilim adamlarına IRCICA’nın videokonferanslarına katılmaları için davetini tekrarlarken bilgi ve görüşlerin paylaşılmasının salgının olumsuz etkileriyle mücadelede İslam dünyasının dayanışmasını güçlendireceğini vurguladı.
