“Nizâmî-i Gencevî: Kültürler Arasında Köprü” temalı, Nizâmî-i Gencevî Uluslararası Forumu 24-26 Kasım 2021 tarihlerinde Bakü’de, Azerbaycan Kültür Bakanlığı tarafından düzenlendi. Forum, Azerbaycanlı büyük düşünür ve şair Nizâmî-i Gencevî’nin doğumunun 880. yıldönümü vesilesiyle kutlanmakta olan Nizâmî-i Gencevî Yılı çerçevesinde, Bakü’deki Nizâmî-i Gencevî Uluslararası Merkezi’nde toplandı.
Forumda Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Ali Ahmadov, Azerbaycan Kültür Bakanı Anar Karimov, Özbekistan Kültür Bakanı Ozodbek Ahmadovich Nazarbekov, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı’nın Uluslararası Kültürel İşbirliği Özel Temsilcisi Mikhail Shvidkoy hazır bulundular. Foruma 15 ülkeden 40’ın üzerinde uzman ve araştırmacı katıldı. Foruma davetli olan IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç panellere bir tebliğ ile katıldı.
Forumdaki panellerin konuları şunlardı: “Orta Çağ Şark’ının politik ve sosyal geleneklerine Nizâmî’nin etkisi”, “Nizâmî-i Gencevî: modern dünya için bir görüş”, “Nizamî’nin Hamse’sinin dünya edebiyatına ve kültürüne etkisi”, “Hamse diyaloglarının eğitici rolü”, “Sovyet döneminde Nizâmî incelemeleri”. Prof. Mahmud Erol Kılıç, bu panellerin ikincisinde sunduğu “Nizâmî’nin sembolizminin günümüz dünyası için anlamı” başlıklı incelemesinde, bu sembolizmin temelindeki tasavvufî “İnsan” kavramını ve âdil yönetici veya âdil kahraman imgelerini açıkladı; Nizâmî’nin Büyük İskender’e atıfla mistik, ahlâk sahibi ve mücadeleci bir kişiyi tarif ettiğini, bu sembolün İskendernâme’sinde ve Heft Peyker’inde de yer aldığını ve “İnsan’ın yedi sûreti”nin bu sembolik ifadesini Ferîdüddin Attâr’ın Heft Vadi’sindeki gibi kullandığını anlattı.
Forumda panellerin yanında çeşitli kültürel etkinlikler, sergiler ve ikili görüşmeler yer aldı. IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Kılıç Forum süresi içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanı Anar Karimov ve Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanı Ozodbek Akhmadovich Nazarbekov ile görüştü.
Forum’a katılanlar onayladıkları “Nizâmî-i Gencevî Bildirgesi”nde, büyük Nizâmî’nin ve Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Yunus Emre, Amir Hüsrev Dehlevî, Abdurrahman Câmî, Ali Şîr Nevâî ve Muhammed Fuzulî gibi Doğu’nun diğer ilham kaynağı şair ve düşünürlerinin ifade ettikleri kalıcı değerlerin ve fikirlerin bölgenin edebî geleneklerinin oluşmasında, felsefî, sosyo-kültürel ve siyasî hayatının gelişmesinde etkili olduğunu; Dante, Boccaccio, W. Shakespeare, Goethe, Sh. Rustaveli gibi Batı’nın önde gelen klâsik edebiyatçılarının eserlerini inceleyen araştırmacıların bunlarda Nizâmî’den tesirler bulduğunu belirttiler. Bildirgede ayrıca Nizâmî’nin Hamse’sinde yer alan fikirlerin hümanizm, eşitlik, adalet, barış içinde iyi komşuluk ilişkileri ve sürdürülebilir işbirliği gibi modern dünyada küresel gündem içinde öncelik taşımaya devam eden evrensel değerleri destekleyebileceği, bu fikirlerin farklı kültür ve medeniyetler hakkındaki kanaatleri oluşturmada önem taşıdığı belirtilerek “Nizâmî’nin dehâsının zengin mirasının çeşitlilik ve kapsayıcılık geleneğini müjdeleyen bir ilham kaynağı olduğu ve evrensel diyalog için değerli bir platform teşkil ettiği” ifadesine yer verildi; Nizâmî’nin eserlerindeki fikirlerin ve mesajların çok kültürlülük, hoşgörü ve barış içinde birlikte yaşama kavramlarını güçlendirebileceği” vurgulandı (https://apa.az/en/xeber/culture-policy/nizami-ganjavi-communique-adopted-362515).
