“Doğu Alimlerinin İslam Medeniyetine Katkıları” konulu uluslararası konferans 19 Mayıs 2022’de Taşkent’ten çevrimiçi olarak yönetildi. Düzenleyenler: Özbekistan Dinî İşler Komitesi, Özbekistan İslam Medeniyeti Merkezi, Özbekistan Müslüman İdaresi, Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi, Biruni Şarkiyat Enstitüsü, Özbekistan Bilimler Akademisi, İmam Maturidî Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi, İmam Tırmızî Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi, İmam Buhari Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi, Malezya “Islam Hadhari” Enstitüsü (UKM Üniversitesi) ve IRCICA idi. IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç konferansta bir konuşma yapmak üzere davet edilmişti.
Konferans tüm dünyadan, Doğu âlimlerinin bilim ve kültür mirası üzerine çalışan araştırmacıları bir araya getirdi. Ele aldığı konular arasında Maveraünnehir’de matematik ve tabii bilimlerin gelişmesi, dünyada bilimin gelişmesinde Müslüman âlimlerin rolü, Müslüman âlimlerin eserlerinde dinler ve kültürler arası hoşgörü konusunun ele alınışı, vb. vardı. Açılış oturumunda konuşan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Danışmanı ve Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi Rektörü Dr. Muzaffar Kamilov Doğu dünyasında ve özelde Orta Asya’da yaşamış âlimlerin ve Bağdat’taki Beyt ül-Hikme gibi kurumların 9.-11. yüzyılda yaptıkları bilimsel çalışmaların ve gerçekleştirdikleri buluşların tüm dünyada bilindiğini ve günümüzde de Avrupa bilimi içinde kapsanmış olarak devam ettiklerini söyledi. Çeşitli bilimlerde buluşlar yapan önde gelen âlimleri saydı. Aynı oturumda konuşma yapan diğer yetkililer arasında Özbekistan Müslüman İdaresi Başkanı Başmüftü Nuriddin Kholiknazarov, Kazakistan Müslümanları Manevî İdaresi Başkanı Başmüftü Nauryzbai Kazhy Taganuly, Kırgızistan Müslüman İdaresi Başkanı Başmüftü Zamir Kary Rakiev; ISESCO Genel Direktörü Dr. Salim al-Malik vardı. Aynı oturumda yer alan konuşmasında IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç, İslam Altın Çağının bilim adamları ve filozoflarının çalışmalarının Orta Çağdan itibaren Avrupa’ya ve oradan da diğer kültür ve medeniyetlere aktarıldığını, son yüzyıllarda ise bu bilim ve felsefe mirasının Müslüman toplumları İslam kültür dayanışması kavramı etrafında birbirine yaklaştıran bir bağ oluşturduğunu anlattı.
Dört paralel oturumda yürütülen konferansa Almanya, İran, Kazakistan, Mısır, Malezya, Özbekistan, Pakistan ve Türkiye’den uzmanlar katılarak tebliğler sundular. Oturumların başlıkları şöyleydi:
- Doğu Alimlerinin Mirasında İslam Bilimleri
- Maveraünnehir’de Tabii ve Fizikî Bilimlerin Gelişmesi
- Dünyada Bilimin Gelişmesinde Müslüman Alimlerin Etkisi
- Müslüman Alimlerin Dünya Medeniyetine Katkıları
IRCICA Genel Direktörü Danışmanı Prof. Dr. Ashirbek Muminov ile Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi’nden Doç. Dr. Saidmukhtor Akilov’un yönettiği ikinci oturumda, Prof. Muminov ile IRCICA araştırmacılarından Veysel Bulut’un sundukları tebliğde IRCICA’nın projesi olarak yürütülen ve İbn Sina’nın eserlerini Türkiye kütüphanelerinde bulunan nüshalarının kapsamlı bibliyografyasının hazırlanmasını amaçlayan çalışma etraflıca tanıtıldı. Prof. Muminov projenin teorik yönlerini; arka planını, amaçlarını, bu konuda daha önce mevcut kayıtların mahiyetine atıfla gerekliliğini ve bilimsel önemini anlattı. Veysel Bulut ise Kitab eş-Şifa ve Kanun fi’l-Tıbb’ın mevcut her bir nüshası üzerine bilgi toplanırken izlenen yöntemleri ve çalışmanın teknik özelliklerini anlattı. Tespit edilen nüshalar hakkında sayısal bilgiler verdi ve toplam sayının önceki bibliyografyalara dayanarak bilinenin üzerinde olduğuna işaret etti.
