IRCICA ile Özbekistan Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü tarafından, Akademisyen Ubaydulla Karimov anısına “Özbekistan’da İslam Kültür, Tarih ve Sanat İncelemelerinde Yeni Perspektifler” konulu bir uluslararası konferans düzenlendi. 28 Mayıs 2021’de çevrimiçi ve çevrimdışı olarak düzenlenen konferansa ABD, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya Federasyonu ve Türkiye’den katılan uzmanlar 7 paralel oturumda toplam 85 tebliğ sundular.
El-Biruni Şarkiyat Enstitüsü Direktörü ve Özbekistan Bilimler Akademisi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bakhrom Abdukhalimov açılış konuşmasında IRCICA Genel Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç’ı göreve başlaması vesilesiyle tebrik etti; kendileriyle İslam elyazmaları konusunda daha önceki bir görüşmelerini andı. Prof. Abdukhalimov kültür mirasının korunması ve incelenmesinin Özbekistan’da öncelikli devlet politikaları arasında yer aldığını belirtti; bu bağlamda elyazmaları üzerindeki derinlemesine incelemelere ve bunların muhafazası ve kataloglarının hazırlanması konularına önem verildiğini anlattı. Akademisyen Ubaydulla Karimov’un İslam bilim ve felsefesinin kahramanları olan büyük İslam alimlerinin eserleri hakkındaki araştırmalara ve yayınlara temel önemde katkılarda bulunmuş olduğunu hatırlattı. Konferansta hem kıdemli akademisyenlerin hem de Enstitüye bağlı Genç Akademisyenler Çevresi’nin çalışmalarını sunacaklarını belirterek böylece konferansın genç araştırmacıların çalışmaları için bir sağlama ve doğrulama vesilesi ve aynı zamanda bir entelektüel diyalog platformu oluşturacağını söyledi.
IRCICA Genel Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç açılış konuşmasında Prof. Bakhrom Abdukhalimov ve açılış oturumuna katılan diğer yetkililer ile tüm katılımcıları selamladı; IRCICA’nın bu konferans vesilesiyle Özbekistan Bilimler Akademisi El-Biruni Şarkiyat Enstitüsü ile işbirliği yapmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti. IRCICA’nın Özbekistan ile ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Orta Asya’daki diğer üye ülkeleriyle ve bunların akademileri, üniversiteleri ve kültür kurumlarıyla işbirliğine önem verdiğini belirtti. Genel Direktör Özbekistan’ın çeşitli kurumlarıyla birlikte gelecek aylarda düzenlenmek üzere birkaç konferansın planlanmış olduğunu anlattı. Prof. Kılıç ayrıca İİT-IRCICA’nın Orta Asya’daki üye ülkelerinin tarihî ve kültürel mirasının incelenmesinin ve bunların İslam medeniyeti içinde ve dünya medeniyeti içinde sahip oldukları yerin vurgulanmasının önemine değindi; bu bölgede İslam ilimler, İslam felsefesi ve tasavvufu üzerine ve diğer alanlarda, hemen hemen tüm alanlarda çalışmış ve katkılar vermiş çok sayıda büyük alimler bulunduğunu hatırlattı; şehirlerin kültür mirasının, mimari yapılarının, kütüphanelerinin, medreselerinin ve diğer kültür müesseselerinin zenginliğine işaret etti. Büyükelçi Prof. Kılıç katılımcılara konferansa olan ilgileri ve katkıları için teşekkür etti.
Açılış oturumunda ayrıca çeşitli yetkililer tarafından selamlama konuşmaları yapıldı. Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın Danışmanı, Özbekistan’daki İslam Medeniyeti Merkezi (Taşkent) Direktörü ve Özbekistan’ın IRCICA Yönetim Kurulundaki temsilcisi Büyükelçi Shaazim Minovarov, göreve başlaması vesilesiyle Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç’a tebriklerini ifade etti. Özbekistan’daki İslam medeniyeti mirasının tüm İslam ülkelerinin ortak mirasına dahil olduğunu ve dolayısıyla IRCICA gibi kurumlar tarafından incelenmesinin önem taşıdığını belirtti. Büyükelçi Minovarov kıdemli akademisyenler ile genç akademisyenleri bir araya getiren bu konferans gibi faaliyetlerin önemini vurguladı.
Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Zokhidjon Islamov (Taşkent), büyük alimlerin anısına bu konferans gibi akademik faaliyetlerin ithaf edilmesinin Özbekistan’da bir gelenek olduğunu belirtti. İslam incelemelerinin çeşitli alanlarında genç akademisyenlerin ilerleyen çalışmalarına, özellikle bu konferansa katılan, El-Biruni Şarkiyat Enstitüsü’ne bağlı Genç Akademisyenler Çevresi’nin üyelerinin katkılarına değindi. Prof. Islamov Özbekistan ile IRCICA arasında bu alanlarda gelişmiş olan işbirliğini övdü.
Özbekistan’ın Yurtdışındaki Kültürel Varlıklarını Araştırma Merkezi (Taşkent) Direktörü Prof. Dr. Raiq Bahodirov ise konuşmasında IRCICA’nın işbirliği ile yürütmekte oldukları, Özbekistan’ın önde gelen alimlerinin Özbekistan dışındaki kütüphane ve müzelerde bulunan elyazması eserlerinin tespitini ve kayda geçirilmesini amaçlayan projelere değindi.
Semerkant’taki İmam Buhari Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi Direktörü Dr. Shovosil Ziyodov, Tırmız’daki İmam Tırmızi Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi Direktörü Dr. Shukurilla Umarov ve Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi’ne bağlı İmam Maturidi Uluslararası Bilimsel Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Davronbek Maxsudov konuşmalarında Özbekistan’da İslam tarihi, kültürü ve sanatları alanlarındaki araştırmaların ilerlemelerinden, genç akademisyenlerin çalışmalarından ve kurumlarının IRCICA ile yürüttüğü işbirliğinden ve ortak faaliyetlerden söz ettiler. Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi nezdindeki IRCICA İslam Tarihi ve Kaynak İncelemeleri Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Nematulloh Mukhamedov ise bu kürsü çerçevesinde yürütülen faaliyetler hakkında bilgi verdi.
Genel oturumun ilk sunumu “Akademisyen Ubaydulla Karimov’un Özbekistan’da Şarkiyat İncelemeleri alanındaki çalışmaları” başlığı altında Prof. Dr. Surayyo Ubaydullaevna Karimova tarafından yapıldı; Ubaydulla Karimov bilim ve kültür tarihinde önemli eserler vermiş, özellikle El-Razi, İbn Sina ve El-Biruni gibi başta gelen bilim adamlarının eserlerinin tahkik, tercüme ve yayınlanmasında temel katkılar yapmıştır. Genel oturum Özbekistan ve genel olarak tüm Orta Asya’nın İslam medeniyeti, İslam felsefesi, bilimleri ve sanatlarının gelişmesinde oynadığı tarihî rolü ortaya koyan, geniş bir uzmanlık alanları yelpazesine yayılmış sunumlarla devam etti.
Şarkiyat Enstitüsü’nün salonlarında yürütülen yedi paralel oturum şu konu başlıklarını taşıyordu: İslam Medeniyeti Tarihi; Tarih; Kaynak İncelemeleri; İslam ilimleri; İslam Alimlerinin Mirası; Dilbilim İncelemelerinde Yeni Yaklaşımlar ve Görüşler. Oturumların sonunda araştırmalarındaki başarıları için katılımcılara sertifikalar verildi; ayrıca “En iyi sunum” olarak seçilen tebliğleri için Khurshid Azimov (El-Biruni Şarkiyat Enstitüsü), Maftuna Mirzayeva (Taşkent Devlet Şarkiyat Enstitüsü), Anton Ikhsanov (Yüksek Ekonomi Okulu, Ulusal Araştırma Üniversitesi), Bekzodbek Mukhtarov (Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi), ve Andrey Kubatin (Ulusal Arkeoloji Merkezi) olmak üzere beş katılımcıya takdir belgeleri verildi. (http://beruni.uz/en-ca/component/k2/item/373-yosh-sharqshunoslarning-xalqaro-anjumani.html). Bu konferansın tertiplenmesinde IRCICA adına koordinasyon, Araştırma ve Yayın Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ashirbek Muminov tarafından yürütüldü.
Oturumların her birinde yer alan sunumların konu bakımından çeşitliliği İslam ilimlerinin, İslam kültür ve medeniyet tarihinin araştırmacılara İslam dünyasının değişik bölgelerinde açtığı engin bilgi alanlarının yeni örneklerini verdi.
