İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA, İstanbul) Genel Direktörü Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç, 25 Mart 2022’de IRCICA’da, “Hacı Halîfe ve Ansiklopedik Eseri Keşfü’z-Zunûn Kitabı Üzerine Görüşler ve Tahkik Metodu” konulu konferansı açtı. IRCICA ile merkezi Londra’da bulunan El-Furkan İslam Mirası Vakfı’nın işbirliğinde düzenlenen konferansta Keşfü’z-Zunûn Kitabı’nın Türkiye’den Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu ve Irak’tan Prof. Dr. Başar Avad Maruf tarafından Arapça eser üzerinde hazırlanarak El-Furkan İslam Mirası Vakfı’nca 10 cilt halinde 2021’de yayınlanan incelemeli edisyonunun tanıtımı yapıldı.
Genel Direktör Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç konuşmasında IRCICA’nın bilim ve kültür tarihi alanındaki çalışmalarından ve yayınlarından söz etti; kültür tarihi içinde Kâtip Çelebi gibi önde gelen ilim insanlarının eserlerini incelemeleriyle yayınlayarak araştırmacılara ulaştırmanın önemini vurguladı. Kâtip Çelebi’nin bir diğer devasa eseri olan Fezleke üzerinde IRCICA’nın gerçekleştirdiği ve beş cilt halinde baskıya hazırlanmakta olan çalışmasından söz etti. Keşfü’z-Zunûn Kitabı’nın konferansta tanıtılan edisyonunun yayınlanmasından dolayı El-Furkan Vakfı’nı tebrik etti.
Konferansta Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun “Kâtib Çelebi / Hacı Halife: Büyük Ansiklopedistlerin Sonuncusu” ve Prof. Dr. Başar Avad Maruf’un “Keşfü’z-Zunûn Kitabı Üzerine Görüşler ve Tahkik Metodu” başlıklı konuşmaları yer aldı.
Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu konuşmasında, Kâtip Çelebi’nin ilgi alanlarını, entelektüel özelliklerini ve çalışma tarzını tanıttı, eserlerinin her biri hakkında bilgiler verdi. Prof. Dr. Başar Avad Maruf ise Keşfü’z-Zunûn Kitabı’nın incelemeli edisyonunu hazırlarken takip ettikleri metodolojiyi, karşılaştıkları güçlükleri ve uyguladıkları çözümleri anlattı.
Londra’dan ve İstanbul’dan ilgili fakültelerin, kültür ve medya çevrelerinin katılımıyla gerçekleşen konferans, El-Furkan İslam Mirası Vakfı Direktörü Salih Şahsivari’nin kapanış konuşmasıyla tamamlandı. Şahsivari, IRCICA ile El-Furkan İslam Mirası Vakfı arasındaki, tarihî elyazmaları alanında 1990’lara dayanan işbirliğinin bu akademik toplantı vesilesiyle yeniden canlanmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi.
IRCICA, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın 57 üye ülkesindeki tarihî elyazması koleksiyonları üzerinde bu ülkelerin ilgili kurumlarıyla işbirliği içinde yürüttüğü katalog, restorasyon ve koruma çalışmalarıyla bu eserlerin korunmasına, tanınmasına ve tarihî bilgi kaynakları olarak kullanılmasına hizmet etmektedir.
17. yüzyıl Osmanlı bilim ve düşünce hayatında önemli yeri olan Kâtip Çelebi’nin (Hacı Halîfe) alfabetik dizilmiş bibliyografik eseri Keşfü’ẓ-ẓunûn bir bilimler ansiklopedisi niteliğindedir. İslam dünyasında ve Batı’da ün kazanmış, ansiklopedik eser tarzı için örnek oluşturmuştur.
