“Kafkasya’da İslam Medeniyeti” konulu uluslararası sempozyum, Dinî Kurumlar Devlet Komitesine bağlı Azerbaycan İlahiyat Enstitüsü, Azerbaycan Millî Bilimler Akademisi’nin Z. M. Bunyadov adına Şarkiyat İncelemeleri Enstitüsü ve IRCICA tarafından Bakü’de 11-13 Temmuz 2019’da düzenlendi. Bu, IRCICA’nın Azerbaycan devlet kurumlarıyla işbirliği içinde düzenlediği bu konudaki ikinci toplantıydı; birincisi 9-11 Aralık 1998’de ilk Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev başkanlığında yapılmıştı.
Sempozyum programı 10 Temmuz’da katılımcıların Azerbaycan İlahiyat Enstitüsüne yaptıkları nezaket ziyaretiyle başladı. 11 Temmuz’da Azerbaycan Cumhuriyeti ilk Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in anıt mezarına ve Şehitlik’e toplu ziyaret yapıldı. Azerbaycan İlahiyat Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Ceyhun Mammadov, IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Halit Eren ve Azerbaycan Millî Bilimler Akademisi’nin Z. M. Bunyadov adına Şarkiyat İncelemeleri Enstitüsü Direktörü, Parlamenter Dr. Govhar Bakhshaliyeva, anıtlara çelenk yerleştirdiler. Sempozyumun açılış töreninde Rektör Mammadov, IRCICA Genel Direktörü Eren, ve Parlamenter Dr. Bakhshaliyeva konuşmalar yaptılar. Prof. Eren IRCICA’nın Kafkasya’da İslam kültür ve medeniyeti konusuna verdiği önemi vurguladı ve bu konudaki akademik çalışmaların güçlenmesi için yaptıkları faaliyetleri özetledi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in mesajı Cumhurbaşkanlığı İdaresi’nde Etnik İlişkiler, Çok Kültürlülük ve Dinî İşler Başkanı Prof. Etibar Najafov tarafından okundu. Kafkasya Müslümanları İdaresi Reisi Şeyhülislam Allahşükür Paşazade’nin mesajını da Başkan Yardımcısı, Müftü Salman Musayev okudu. Azerbaycan Dinî Kurumlar Devlet Komitesi Başkanı Doç. Dr. Mubariz Gurbanli İslam’ın doğru imajını tüm dünyada yansıtmak amacıyla Kafkasya’daki bilim adamları ve bilim kuruluşları ile başka ülkelerdekiler arasında işbirliğini güçlendirmenin önemini anlattı. İstanbul’dan, 29 Mayıs Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Tayyar Altıkulaç yaptığı konuşmada dinî inancın toplumlara güç veren bir faktör olduğunu anlattı. Devlet kurumlarıyla din kurumları arasındaki ilişkide dengenin sağlanmasının önemine işaret etti. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Saffet Köse, Soğuk Savaş ve Sovyetler Birliği dönemlerindeki uzun soyutlanmalarından sonra Kafkasya toplumlarıyla din ve kültür bağlarının güçlendirilmesinin önemine değindi. Açılış töreninde son olarak Moskova İslam Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Damir Muhetdinov’un Rusya’daki Müslüman toplumlarıyla ilgili konuşması yer aldı.
Çalışma oturumları iki gün boyunca üç paralel oturum halinde gerçekleştirildi. Ele alınan geniş konular yelpazesinde Kafkasya’da dinî ve kültürel hayat, İslam bilimlerinin gelişmesi, Kafkasya’da sanat, mimari ve edebiyat; İslam’ın yayılışı ve çok kültürlülük; dinî eğitim, medreseler ve Kafkasya’da İslamiyet üzerine tarih araştırmaları; Çarlık Rusya’sında din siyaseti, ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Kafkasya’daki Müslümanlara hizmetleri, bulunuyordu.
Sempozyum İslam bilimleri, sosyoloji, kültür incelemeleri, tarih, mimari, siyaset bilimi, hukuk ve pedagoji alanlarında Azerbaycan’dan ve ABD, Avustralya, Gürcistan, İran, Kazakistan, Moldova, Özbekistan, Rusya, Türkiye, Ukrayna’dan 106 uzmanın katıldığı büyük bir toplantı olarak gerçekleşti.
