Vakıflar, tüm dünyada Müslüman toplumların idarî ve kurumsal geleneklerinin önemli bir unsuru olmuştur. Dolayısıyla, İslam tarihi ve medeniyeti araştırmaları içinde vakıflarla ilgili incelemeler önemli yer tutmuştur. Bu kitapta Güney ve Güneydoğu Asya’da Vakıfların Tarihi ve Yönetimi: Sömürgeci Müdahaleler, Modern Devletler konulu konferansa sunulmuş olan on iki değerli makale yer almaktadır. Konferans IRCICA ile Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi işbirliğinde 4-5 Temmuz 2018’de Kuala Lumpur’da düzenlemiştir. Vakıflar üzerine uzmanlaşmış araştırmacılar için bir paylaşım platformu oluşturmuş, böylece bu alandaki çalışmalar için yararlı olacak bilgi, görüş ve tavsiyeleri de bu kitaba aktarılmıştır.
Kitapta sunulan makalelerin konuları arasında şunlar bulunmaktadır: İslam hukuku ve felsefesinde vakıf kurumu, vakıfların ve yönetim biçimlerinin gelişimi; vakıf idaresinde hukukî konular; vakıfların yüksek eğitimdeki rolü; vakıflarla diğer kâr amacı gütmeyen sektörlerin ilişkisi; farklı kültürlerde vakıflar üzerine karşılaştırmalı incelemeler; sömürgeciliğin vakıflar üzerindeki etkisi; modern devletler ve vakıflara yaklaşımları; mevcut vakıf idarelerinin iyileştirilmesi için önerilebilecek hususlar.
İngilizce dilinde sunularak kitapta yayınlanan makalelerden ilk ikisinin yazarları, konferansın açılış bildirilerini de sunmuş olan Prof. Ishtiyaq Ahmad Zilli (Hindistan, Azamgarh’taki Darul Musannefin Shibli Akademisi Direktörü) ve Prof. Toru Miura’dır (Japonya, Tokyo’daki Ochanomizu Üniversitesi Rektör Yardımcısı). Zilli, “Hindistan’da bir Sömürgeci Müdahale Girişimi” başlıklı makaleyi, Miura ise “Vakıf ile Tarihteki Benzer Bağışların Bölgeler-Arası Mukayesesi” başlıklı çalışmasını sunmuştur. Üçüncü makale Suudi Arabistan, Kral Abdulaziz Üniversitesi’nden Prof. Abdulazim Islahi’ye ait olup “Vakıfların Kuruluşu ve İdaresinde Kadınların Rolü: Tarihî bir Bakış Açısı” konusundadır. Dördüncü makale “Açe’de 2004’teki Tsunami’nin Ardından Türk Vakıfları” üzerine, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nden Dr. Arshad Islam ve Alaeddin Tekin tarafından sunulmuştur. Beşincisinin yazarı aynı üniversiteden Dr. Mohammad Tahir Sabit Haji Muhammad, “Makasıdü’s-Şeria ve Vakıflar: Vakıf Hukuku ve Ekonomisi Üzerine Etkileri” konusunu ele almıştır. Altıncı makale “Vakıf, İstibdal ve Hindistan İslam Fıkıh Akademisi’nin Kararlarından Seçmeler: Makasıdü’s-Şeria Açısından İnceleme” başlığı altında, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nden Dr. Ali Al-Fijawi, M.A. Shah ve A.D. Gamon tarafından sunulmuştur. Yedinci makale aynı üniversiteden Dr. Amilah Awang Abdurrahman ve Dr. Abdulbari Awang’a ait olup “Para Vakıflarının Dinamiklerinin Keşfİ: Malezya’daki Uygulamaların Bir İncelemesi” başlığını taşımaktadır. Sekizinci makale Çitagong İslam Üniversitesi’nden Dr. Thowhidul Islam’ın sunduğu, Bangladeş’ten bir örnek üzerindedir: “Bangladeş’te Vakıf Yönetiminin Tarihî Gelişmesi: Meseleler ve İmkânlar”. Dokuzuncu olarak Avustralya, Griffith Üniversitesi’nden Dr. Abbas Panakkal’in “Malabar’da Vakıf Kronikleri ve Camilerin Kuruluşu: Qissaf Yazmasının İncelemesi” yer almaktadır. Onuncu olarak Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nden Dr. A.D. Gamon, M.S. Tagorano ve M.F. Ali’nin “Filipinler’de İslamî Kurumların Gelişmesinde Vakıf Mallarının Rolü: Meseleler ve Problemler” başlıklı makalesi, on birinci olarak Irfan Ahmed Sheikh’in “Vakıf Kurumlarının Temelleri: Tarihî Bir Perspektif” sunulmuştur. On ikinci makale ise “Hindistan’da ve Malezya’daki Vakıf Kurumlarının Yönetiminin Mukayeseli Bir İncelemesi” başlığıyla, Malezya Uluslararası İslam Üniversitesi’nden Anwar Aziz ve Jawwad Ali tarafından sunulmuştur.
Bu kapsamlı eserin vakıflar konusuyla çeşitli açılardan ve özellikle bu bölgeler bağlamında ilgilenen araştırmacılar için faydalı olacağı ümit edilmektedir.
