“Volga-Ural Bölgesi İslam Medeniyeti” konulu beşinci sempozyum, IRCICA ile Tataristan Bilimler Akademisi’nin Şihabetdin Mercani Enstitüsü ve Rusya İslam Üniversitesi (Kazan) tarafından Haziran 2012’de düzenlenmiştir. Sunulan bildirilerde bölge tarihinde önem taşıyan konular ve şahsiyetler ele alınmıştır. Volga-Ural bölgesinin düşünce tarihi ve modernleşme eğilimleri içerisinde bu bölge ile İslam dünyasının çeşitli ülkeleri arasında kültür ve eğitim alanlarında meydana gelen temaslar ve alışverişler, şehircilikte ve mimarideki gelişmeler ve kültürlerarası etkileşimler üzerinde durulmuştur.Volga-Ural bölgesi İslam tarihinde önemlidir. Bölge halkı, Harzezm ve Horasan’dan gelen tüccarlarla temas kurup tanışarak tedricen İslam’a geçmiştir. Bu gelişmeden cesaret alan, 10. yüzyılın başında Volga bölgesinde hüküm süren Bolgar Devleti’nin hükümdarı Almiş Han, Halife Muktedir Billah’a bir elçi göndererek Abbasi Halifeliği ile ilişkiler kurdu ve ondan din adamlarını ders vermek üzere Bolgar’a göndermesini talep etmiştir. Halife olumlu yanıt vermiş ve 922 yılında Bolgar Devleti’ne bir Abbasi heyeti göndermiştir. Almış Han İslam’ı kabul etmiş ve devleti bölgedeki ilk İslam ülkesi olmuştur. Bu ilişkinin ilk kayıtları, Bolgar Devleti’ne gönderilen bu misyonda elçinin sekreteri olan İbn Fadlan’ın seyahat günlüğündedir. Daha sonra bölgede cami, medrese, mahkeme gibi İslami kurumların bulunduğu şehirler kurulmuştur. Bolgar şehri Arap, İran, Türkmen, Hazar, İskandinav ve Rus topraklarından tüccarları çeken canlı bir ticaret merkezine dönüşmüştür. Kazan şehrinin kuruluşundan sonra ise Kazan Hanlığı bölgedeki ikinci İslam devleti olmuştur. Bu süreçler ve bunların mevcut mirası, IRCICA’nın bölgedeki hükümetler ve akademik kurumlarla işbirliği içinde düzenlediği bir dizi sempozyumda ortaya konmaktadır.İlk iki sempozyum 2001 ve 2005 yıllarında Tataristan’ın Kazan kentinde düzenlenmiş; üçüncü ve dördüncüsü 2008 ve 2010 yıllarında Ufa, Başkirya’da yapılmıştır. Bunların bildirileri de kitap halinde yayınlanmıştır. Bu beşinci bildiri kitabının da ilgili akademisyen ve araştırmacıların çalışmalarına katkıda bulunacağı umulmaktadır.
